Kullandığımız Türk takvimi mi?

Türk takvimi : miladi mi?
 
Türkler’in , tarih boyuca kullandıkları takvimler çeşitlilik göstermiştir.Zaman içinde ,Hayvanlı takvim,rumi takvim,Celali takvim,Hicri takvim ve en son olarakta Miladi takvim kullanmışlardır.Türklerin yaşadığı coğrafyalar değiştikçe takvimleride buna parelel olarak değişiklik göstermiştir.
Türklerin ilk kullandıkları , 12 hayvanlı, Güneşi esas alan takvimdi.Her hayvan bir yılı göstermekte,bir yılın 5 katı 60 yıl hesabı insanın ömrü bulunur,buna bir devre denirdi.Bir gün 12 saatti,her saate bir çağ denirdi.(çağ bize göre 2 saattir).Dolayısıyla bir gün 24 saatti.

Köktürk’ler,Uygurlar,Tuna Bulgar Türkleri,İdil Türkleri,Hun Türkleri,bu takvimi kullandılar.Manas Destanındaki bütün olaylar bu takvime göredir.Dünyada ilk takvimi bulan Türklerdir.12 hayvanlı takvimin yıl isimleri:Birden onikiye kadar,Sırasına göre.1.sıçan yılı,2.öküz yılı,3.pars yılı,4.tavşan yılı,5.ejderha yılı,6.yılan yılı, 7.at yılı,8.koyun yılı,9.maymun yılı,10.tavuk yılı,11.it yılı,12.domuz yılı olarak adlandırılmıştır.Mevsimlerin adları ise :İlkbahar(oğlak’ay),yaz(uluğ oğlak’ay).Sonbahar(uluğ’ay).Kış(ay).olarak sıralanmıştır.

Yılbaşı ise: gece ve gündüzün eşit olduğu 21 mart esas alınmıştır.Yani NEVRUZ yılbaşı olarak yaklaşık ,Türk dünyasında büyük coşku içinde ,binlerce yıl hala kullanılmaktadır.Halk arasında,Mart Dokuzu,Yılsırtı,Mart Bozumu,Sultan Nevruz(bütün türk sultanları halkla birlikte kutladıkları için bu isim verilmiştir).veya gün dönümü olarak söylenir.21 mart ,yıl başı olarak Balkanlardan Çin’e kadarki coğrafyada Nevruz adıyla kutlanmaktadır.Nev(yeni),ruz(gün) manasındadır.

Bu gün;karlar erir,çiçekler açar,doğa canlanır.Hz.Ademin 7.torunu Cem’in,Azerbaycan’a gelişi,Hz.Ali’nin doğumu, haz.Fatima ile evlendiği gün bu gündür.Nevruz’da küsler barışır,Nevruz’iye kasideleri okunur,temiz elbiseler giyilir,mezarlıklar ziyaret edilir.Ülkemizin Manisa(mesir) gibi bir çok illerinde Nevruz ; ateş üzerinden atlama(kötülüklerin kovulması) ,at yarışları gibi çeşitli şenliklerle kutlanır.Haz.Hızır’ın kardeşi Haz. İlyas ile buluşması kutlanır.Hıristiyan kültüründeki Noel baba,binlerce yıl öncesinden gelen Hızır Babanın kötü bir taklididir.Demirci KAWA destanı(Kürtlerde) gibi dağlar delinmesi bu gündür.Demir dağların ateşle eritilmesi ,Türklerin özgür olması,huzur bulması yine 21 marta rastlar..Ergenekon destanı diye adlandırılan bu kurtuluş ,Türklerin Dünya’ya yayılmasını sağlamıştır.(Bu yıl Ergenekondan çıkışın 4647.yıl dönümü kutlanmıştır).Toparlarsak, oniki hayvanlı takvim Türk Milleti ile aynı yaştadır. .

CELALİ takvimi:Büyük Selçuklu sultanı Melikşah zamanında Ömer Hayyam başkanlığında ki heyet tarafından hazırlanmıştır.Babür İmparatorluğu ve güney Asya ülkeleri kullanmışlardır.Güneşin hareketlerini esas alır.21 mart yılbaşı olarak kutlanmıştır.

HİCRİ takvim:

Hicretin 17.yılında Hz.Ömer zamanında kabul edilmiştir.Hz.Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hicretini(göç) esas alır.Bir Muharrem ; kameri(ay) takvime göre(16 temmuz 622) yılbaşı(0) kabul edilmiştir.Ayın Güneş etrafında dönüşü esas alınmıştır.Ayların isimleri şöyledir:1.Muharrem.1.Safer.3.Rabiülevvel.
4.Rabiülahir.5.Cemaziyelevvel.6.Cemaziyelahir.
7.Recep
8.Şaban
9.Ramazan.10.Şevval.11.Zilkade.12.Zilhicce ‘dir..Her ay 29,5 gün dür.Bir yıl 354 gündür.
RUMİ takvim:
Yılbaşı bir Marttır.Mali ve resmi takvimdir.1870 yılında Osmanlı ülkesinde kullanmaya başlanmıştır.Miladi takvim ile13 gün fark vardır.hicri takvim ile 11 gün fark vardır.1983 yılına kadar kullanıldı,aynı yıl kaldırıldı.Ay adları sırasıyla:1.Mart,2.Nisan,3.mayıs,4.Haziran,5.Temmuz,6.Ağustos
,7.Eylül,8.Teşrinievvel.9.Teşrinisani,10.Kanunuevvel, 11.Kanunusani,12.Şubat ayıdır.Bu takvim güneş hareketlerini esas alır.

MİLADİ takvim:

Temeli Mısırlılara dayanır.M.Ö.46 yılında, Romalılar da kullanılan Jülyen takvimini,papa xıı.Gregor yenilemiştir.Bu günkü (365 gün 6 saat) bir güneş yılını esas alan Miladi takvim, ilk olarak Osmanlıda, İttihat ve Terakki zamanında Takvim-i Garbi adıyla kullanıldı.1917 de Hz.İsa’nın doğumunu bir ocak ayını(0) esas alan, Hıristiyan takvimi kullanılmaya başlandı.. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ise 26 aralık 1925 yılında 698 sayılı kanunla miladi takvimi kabul etti. .TBMM tutanaklarında şöyle yazar:”1927 yılından itibaren Türkiye Müslümanları ve Hıristiyanları, ilk defa ortak bir yıl hesabı kullanmaya başladılar.

Yine ilk defa Avrupa adetlerine uyarak, yıl başlarında birbirlerine iyi dileklerini ilettiler”.(bakınız.Yeni Türkiye’de İslamlık.H.Örs).Böylece Hıristiyan Noel Baba kültürü , ülkemizde devlet eliyle yayılmaya çalışılmış, çam ağaçlı, geyikli, kırmızı külahlı Noel Babalar,dükkanların vitrinlerini süslemeye başlamıştır.,Bu yabancı kültür, Devlet politikası halini almış,daha ileri gidilerek,aynı yıl hafta tatili cumadan pazara (Hıristiyanların ibadet günü)alınmıştır. Sekiz yıl sonra( 1935 ) ise ,Yahudilerin ibadet günü olan cumartesi, önce yarım gün tatil yapılmış, 1974 yılında ise ,yarım günlük cumartesi tatili az bulunarak tam güne çıkarılmıştır.Böylece hafta tatilimiz iki gün olmuştur..yaklaşık 93 yıldan bu yana kullandığımız Miladi takvime uygun olarak, ülkemizde bir ocak ,yeni yılın birinci günü olarak belirlenmiştir.. .