Yemek Yemenin Hoş Olmayan Tarafı: Dürtüsel Yemek Yeme

Yemek yeme vücudumuzun en temel fizyolojik ihtiyacıdır. Bu ihtiyaç karşılanmazsa vücut fonksiyonlarımız zamanla işlevlerini kaybeder. Öncelikle vücudumuzun, açlık haline geçebilmesi için kan şekerimizin düştüğünü algılaması gerekir. Bu durumda vücut karaciğerde glikojenden şeker takviyesi yaparak, şeker oranını dengelemeye çalışır. Bu noktada vücut açlık hissine kapılır. Kişinin, bu his içerisindeyken temel ihtiyacını karşılamak ve vücut dengesini tekrar eski haline getirmek için dürtüleri devreye girer. Peki nasıl olur da hayatta kalmamız için son derece önemli olan yemek yeme ihtiyacı, dürtüsel bir hale geldiğinde kötü sonuçlar doğurabiliyor?

Bu sorunun cevabını öğrenebilmek için öncelikle dürtünün kontrol edilemediği dürtüsel davranışları anlamalıyız. Dürtüsel davranış, dürtünün aşırı baskılanması veya kontrolsüzlüğü sonucu ortaya çıkan, yapmamız gerekirken yapmadığımız ya da tam tersi yapmamamız gerekirken kendimize hakim olamayarak yaptığımız riskli davranışları içerir.
Çevremizde çokça duymuş olduğumuz, ‘Yemek yerken kendimi engelleyemiyorum.’, ‘Durmak istiyorum ama duramıyorum.’ gibi cümleler dürtüsel yemek yemenin habercisi olabilir! Vücudumuzun ihtiyacından fazla besini engelleyemediğimiz bir şekilde tüketiyorsak dürtüsel bir şekilde yemek yiyor olabiliriz. Tabii ki bu durumunda olumsuz sonuçları olacaktır.

Kişi kısa sürede olağandan çok daha fazla miktarda yemek tüketiyorsa ve bunu engelleyemiyorsa bir psikiyatrik rahatsızlık olan ‘tıkınırcasına yeme bozukluğu’ hastalığına sahip olabilir. Bu rahatsızlık psikiyatrik temelli olup sonuçları gözle görülebilecek şekilde fizyolojiktir. ‘Obezite!’ Evet. Obezite çağımızın hastalığı olarak tüm dünyada yaygınlığı artan bir hastalıktır. Sadece yetişkinleri değil aynı zamanda gençleri ve çocukları da etkileyen bu hastalık ne yazık ki son yıllarda ülkemizde de hızlı bir artış göstermektedir. Obezitenin psikiyatrik sebeplerinden en önemlisi tıkınırcasına yeme bozukluğudur.

Yemek yeme yaşamımızı devam ettirmemiz için en önemli davranışlardan birisi iken bu davranışın bozulması durumunda neler yapmalıyız? Dürütsel yemek yeme davranışımızı uzman desteği olmadan engelleyemeyiz ve en iyi tıbbi müdahale de multi-disipliner müdahaledir. Yani böyle bir durumda hem diyetisyen hem de psikolog/psikiyatrist desteği almak oldukça önemlidir. Unutmamalıdır ki her insanın metabolizmasının farklı olması sebebi ile uygulanacak diyet programı da kişiye özel olmalıdır. Ayrıca engellemek istediğimiz ve engelleyemediğimiz davranışlar içinde tek başımıza mücadele etmektense uzmanından destek almak daha az enerji harcayarak daha kısa sürede sorununuzu çözmenize yardımcı olur.

Uzman Klinik Psikolog Ali Yasin Kafes